KETTINKJE VAN MIJN MOEDER
Zoekend naar een geheugenstick, kwam ik terecht bij een klein houten doosje waarin ik dierbare spulletjes bewaar. Hierin trof ik ook wat dingen van mijn moeder van onbeduidende geldelijke waarde: een zacht sjaaltje in zwart en wit en een kort kettinkje. Ik nam het kralensnoertje in mijn handen. Tot mijn verbazing voelde het niet hard of koud. Het kettinkje is geregen van pareltjes, schitterende rijnsteentjes en zwarte kralen. Een combinatie die goed bij haar persoonlijkheid paste. Zoals gezegd was het geen kostbaar juweel, maar slechts een decoratief sieraad van een sjieke eenvoud. Haar dure gouden juwelen van vroeger, waarmee ze altijd terugkeerde van vakanties in Italie, waren door de jaren heen op mysterieuze wijze verdwenen.
Toen ik met de ‘choker’ in mijn handen aan haar terugdacht, schrok ik van mijn vergelijking. In haar leven was iets altijd wit of zwart! De pareltjes staan voor de zeldzame dagen dat het goed met haar ging en er daadwerkelijk een goed gesprek met haar te voeren was. Vooral de laatste jaren bleek dat steeds lastiger. De glinsterende rijnsteentjes als fragmenten van haar onvoorspelbare impulsiviteit. De zwarte kralen, waarmee de schitterende zirconia’s afgewisseld waren, deden mij denken aan haar duistere en sombere kant. Die was gekoppeld aan de momenten waarop mijn broertje, zusjes en ik het vertrouwen in haar verloren. Dan was zij de afstandelijke vrouw, die niet wist hoe ze leven moest. Haar kinderen vervreemdden van haar.
Liever streelde ik de pareltjes, waarmee ik in gedachten terugkeerde naar de betere momenten met haar. De ogenblikken waarop ze helder was en je soms met haar kon lachen. De dagen waarop ik ook weer eens met een goed gevoel in mijn auto stapte om de terugrit van Zoetermeer naar Deventer aan te vangen. Op zo’n bezoekdag had ik dan haar rolstoel ingeladen en raceten we door het Zoetermeerse stadscentrum om haar daar lekker tussen de kledingrekken te laten snuffelen. Soms betrapte ik haar er zelfs op dat ze bij een mooie vondst even voorzichtig uit haar rolstoel opstond om het kledingstuk beter te bekijken en de stof tussen haar vingers te voelen.
De zwarte kralen vertegenwoordigen nu slechts de afwezigheid en de leegte die er is sinds ik afscheid van haar heb moeten nemen. Laatst trof ik weer een foto van mijn moeder op mijn pc, genomen op de bruiloft van mijn dochter, al weer bijna een decennium geleden. Mijn moeder droeg dit kettinkje om haar niet meer zo slanke hals. Ze keek wezenloos het beeld uit. Wellicht luisterend naar een toespraak van deze of gene, of gewoon zoals zo vaak verdwaald in haar eigen wereldje.